รางจืด ภาษาอังกฤษ Laurel clockvine ชื่อวิทยาศาสตร์ Thunbergia laurifolia Lindl. สุดยอดสมุนไพรพื้นบ้าน เป็นพืชที่รู้จักกันดีในจำนวนพืชที่สามารถแก้พิษ และกำจัดสารพิษในร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ แก้ไข้หวัด อีกทั้งยังมีสรรพคุณและประโยชน์ต้านโรค และอื่นอีกมากมาย มาดูกันค่ะว่ามีอะไรบ้าง
สมุนไพรไทยที่มีความสามารถในการถอนพิษ คงหนีไม่พ้น ว่านรางจืด หรือจะเรียก รางจืด เฉยๆ ก็ไม่ผิดค่ะ ในวัยรุ่นหนุ่มสาวอาจจะไม่ค่อยรู้จักกันสักเท่าไหร่ แต่ถ้าหากถามรุ่นคุณพ่อคุณแม่ละก็พวกท่านรู้จักแน่นอนและมักนิยมจะปลูกว่านรางจืดตามบ้านเรือนหรือตามท้องไร่ท้องนาก็มีให้เห็น นอกจากจะมีดอกที่สวยงามแล้วคนสมัยก่อนก็มักจะนำว่านรางจืดมาใช้สำหรับแก้พิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย และบางครั้งว่านรางจืดก็สามารถถอนพิษให้กับสัตว์เลี้ยงที่น่ารักของคุณได้อีกด้วย
รางจืด สรรพคุณและประโยชน์ของว่านรางจืด ที่ควรรู้จัก
ว่านรางจืด หรือ รางจืด (Thunbergia laurifolia Lindl.) จัดเป็นไม้เถาที่มีถิ่นกำเนิดในโซนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งในประเทศไทยจะพบมากตามป่าดิบชื้นทั่วไปหรือป่าดงดิบและเจริญเติบโตได้เร็วมาก ซึ่งตัวของว่านรางจืดมีลักษณะดังนี้
– ลำต้นหรือเถาของว่านรางจืด มีลักษณะกลมเป็นปล้อง มีสีเขียวสดหรือสีเขียวเข้ม ลำต้นจะไม่มีขนและไม่มีมือจับแต่อาศัยลำต้นในการพันรัดขึ้นไป แต่เถาส่วนโคนมีสีเขียวอมน้ำตาล มีขนปกคลุม เนื้อไม้เป็นไม้เนื้ออ่อน หักง่าย แต่ค่อนข้างเหนียว แก่นในสุดจะเป็นเยื่ออ่อนเป็นวงกลม
– ใบของว่านรางจืด เป็นพืชใบเลี้ยงคู่ ออกเป็นใบเดี่ยวตามข้อเถา มีลักษณะคล้ายรูปหัวใจและมีเส้นที่ยาวจากโคนจรดปลายใบ 3 เส้น
– ดอกของว่านรางจืด ลักษณะเป็นช่อห้อยลงมาตามซอกใบ ช่อละ 3-4 ดอก กลีบดอกมี 5 กลีบ สีม่วงอ่อน ตรงโคนดอกเป็นหลอดกรวยสีเหลืองอ่อน คล้ายรูปแตรสั้น
– ผลของว่านรางจืด มีลักษณะฝักกลม ปลายเป็นจะงอย ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาลอ่อนอมดำ และเมื่อแก่เต็มที่ฝักจะปริออกเป็น 2 ซีก
สรรพคุณของรางจืด
ว่านรางจืดนั้นขึ้นชื่อว่าเป็น “ราชาแห่งการถอนพิษ” จัดเป็นพืชเย็น สรรพคุณที่โดดเด่นคือการถอนพิษไม่ว่าจะเป็นพิษที่เกิดจากยาเบื่อ ยาสั่ง ยาฆ่าแมลง พืชพิษ เห็ดพิษ พิษสุราและยาเสพติด พิษงู พิษแมลงป่อง หรือพิษตะขาบ ฯลฯ สรรพคุณยังไม่หมดนะคะ สรรพคุณของว่านรางจืดยังมีอีก ดังนี้
- ช่วยลดความดันและระดับน้ำตาลในเลือด
- มีฤทธิ์ในการต่อต้านมะเร็ง
- น้ำจากใบของว่านรางจืด มีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระที่สูงมาก
- ใบและรากของว่านรางจืด ช่วยแก้อักเสบ ช่วยเยียวยาแผลเรื้อรัง
- ใบและรากของว่านรางจืด ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
- ช่วยแก้พิษจากแอลกอฮอล์ แก้เมาค้างและยังช่วยปกป้องการทำลายเซลล์ตับจากแอลกอฮอล์อีกด้วย
- ใบ ราก และเถาของว่านรางจืด ช่วยแก้ร้อนใน แก้ไข้ แก้กระหายน้ำ
- ใบและรากของว่านรางจืด ช่วยรักษาแผลสด แผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
- ช่วยปรับสมดุลในร่างกาย
- แก้อาการวิงเวียน อาเจียน ปวดศีรษะ
- ใบและรากของว่านรางจืด ช่วยบรรเทาอาการผื่นแพ้ได้
- ใบและรากของว่านรางจืด ช่วยต่อต้านพิษจากสารตะกั่วที่มีต่อสมอง ซึ่งสารตะกั่วนี้มาจากมลพิษของเครื่องยนต์ โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ๆ มักจะมีมลพิษค่อนข้างเยอะ
- ทุกส่วนของว่านรางจืด นำมาต้มน้ำดื่มเพื่อปรับประจำเดือนให้มาปกติ หรือหลังการคลอดบุตร ดื่มเพื่อช่วยขับน้ำคาวปลา ฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาสภาพเดิมโดยเร็ว
เนื่องจากทุกส่วนว่านรางจืดมีสรรพคุณของยาไม่ต่างกัน บทความนี้ได้รวบรวมประโยชน์ของว่านรางจืดมาให้โดยสังเขปแล้วค่ะ มีดังนี้
– ว่านรางจืดมีความปลอดภัยค่อนข้างสูง ซึ่งเราสามารถเด็ดยอดอ่อนๆ หรือดอกอ่อนๆ นำมาลวกแล้วรับประทานร่วมกับอาหารเหมือนผักพื้นบ้านทั่วๆ ไปได้ โดยไม่มีอันตรายใดๆ
– ใบหรือเถาสดของว่านรางจืดสามารถนำมาต้มแล้วใช้อาบประมาณ 5-7 วัน ก็จะช่วยอาการแพ้ผื่นคันได้ หรือจะนำใบว่านรางจืดมา 5-10 ใบ โคกให้ละเอียด ผสมน้ำ 1 แก้ว แล้วคั้นเอาแต่น้ำใช้ดื่มได้ ซึ่งคนสมัยโบราณเชื่อว่าหากได้ดื่มน้ำต้มจากว่านรางจืดจะช่วยแก้คุณไสย ยาสั่ง หรือมนต์ดำได้
– นำดอกของว่านรางจืดมาบดให้ละเอียด ผสมกับน้ำและคั้นเอาแต่น้ำเช่นกัน เพื่อจะเอาไว้หุงข้าว ทำของหวาน ทำสีผสมอาหารก็ยังได้
– หากไม่นำมารับประทานก็สามารถนำมาประคบแผลที่ถูกแมลงสัตว์กัดต่อยเพื่อลดอาการอักเสบได้โดยใช้รากหรือใบของว่านรางจืดมาบดขยี้แค่นั้น
– ชาว่านรางจืด วิธีทำง่ายๆ คือ นำใบมาหั่นเป็นฝอย ตากลมให้แห้งแล้วสับเป็นชิ้นเล็กๆ เพียงเท่านี้ก็นำมาชงกับน้ำร้อนดื่มแทนชาได้ รสชาติก็ดี มีกลิ่นหอม แถมยังช่วยล้างพิษในร่างกายอีกด้วย
– ใช้ผสมในอาหารสัตว์ จะช่วยเสริมภูมิต้านทานต่อโรคในสัตว์และช่วยรักษาให้สัตว์มีอัตราการรอดสูงขึ้นเมื่อได้รับเชื้อโรค
– นอกจากนี้ การปลูกว่านรางจืดเพื่อชมดอกสวยๆ ของมันแล้วยังช่วยบังแสงแดดทำให้เกิดร่มเงา แต่แนะนำว่าให้ขยันตัดแต่งหน่อยก็ดีคะ อย่างที่บอกว่าว่านรางจืดจัดเป็นไม้เลื้อย ประมาทนิดเดียวอาจทำให้บ้านของคุณแปรสภาพเป็นป่าดงดิบได้ด้วยความสามารถเลื้อยแหลกของมัน
ข้อควรระวังในการใช้ว่านรางจืด
- ไม่ควรรับประทานติดต่อกันเป็นเวลาเกิน 30 วัน โดยเฉพาะการนำมาทำเป็นแคปซูล จะทำให้เกิดการทำงานที่ผิดปกติของระบบเลือด ตับและไตจะต้องทำงานหนักมากขึ้นจนส่งผลให้เกิดการเสื่อมสภาพตามมา
- ผู้ป่วยเบาหวาน ควรระมัดระวังในการใช้ว่านรางจืด เพราะอาจทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือผู้ป่วยโรคหอบหืด เมื่อเกิดอาการแพ้ว่านรางจืดก็อาจจะมีผลต่อระบบทางเดินหายใจได้
- ผู้ป่วยที่ต้องใช้ยาแผนปัจจุบันในการรักษาอย่างต่อเนื่อง ไม่ควรใช้ว่านรางจืดร่วมกับตัวยาชนิดอื่นๆ เนื่องจากว่านรางจืดอาจไปขับสารเคมีหรือตัวยาในร่างกายออกได้ค่ะ
เป็นกันอย่างไรกับ สรรพคุณและประโยชน์ของ ว่านรางจืด เป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์มากเลยใช่ไหมค่ะ